Như chú !important;ng ta đã biết, thời điểm giao mùa trẻ rất dễ bị bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp trên, đặc biệt là lúc trời trở lạnh, độ ẩm trong không khí giảm thấp, trẻ em có thể mắc bệnh này rất nhiều lần. Làm thế nào để hạn chế tình trạng này là điều mà các bà mẹ đang tìm kiếm, vì ai cũng mong muốn con mình luôn khỏe mạnh, hạn chế ốm đau tối đa.
Hôm nay Gs. Ts Phạm Nhật An - GĐ Trung tâm Nhi tại bệnh viện Vinmec Times City chia sẻ cho các mẹ cách chăm sóc trẻ, phát hiện và xử lý kịp thời khi trẻ bị viêm đường hô hấp trên tại nhà. Các mẹ cùng theo dõi nhé!
1. Nguyên nhân gây bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp trên
Trẻ bị viêm đường hô hấp do đâu?
- Do cảm lạnh
- Do virus
- Do vi khuẩn
2. Điều kiện thuận lợi gây bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp trên
- Bệnh thường xảy ra vào thời điểm giao mùa, lúc này thời tiết thay đổi (khoảng tháng 9 đến tháng 3). Lúc này trời trở lạnh, độ ẩm trong không khí giảm thấp.
- Bệnh hay gặp ở trẻ sinh non, nhẹ cân, suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh mãn tính kèm theo và không được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ.
- Trẻ sinh sống trong môi trường chật hẹp, ô nhiễm, vệ sinh kém, nhiều khói bụi, thuốc lá dễ bị bệnh hơn những trẻ khác
- Môi trường có nguồn lây trẻ hít phải dịch tiết có chứa vi khuẩn hay virus do người bệnh bắn ra khi họ, hắt hơi, sổ mũi, trẻ cầm nắm các vật dụng, đồ chơi nhiễm bẩn bị bám dịch tiết hay có sự hiện diện của các vi sinh vật gây bệnh.
3. Một số biểu hiện khi trẻ bị nhiễm khuẩn hô !important; hấp trên
- Sốt, ho, chảy mũi.
- Trẻ biếng ăn, nôn, rối loạn tiêu hóa.
- Trẻ có thể quấy khóc về đêm nếu bị viêm tai giữa, viêm xoang...
4. Cách phòng bệnh nhiễm khuẩn hô hấp trên
- Cho trẻ bú mẹ từ những giờ đầu sau sinh và duy trì đến 2 tuổi. Vì sữa mẹ có đề kháng tốt, trẻ được bú đủ sữa mẹ đề kháng sẽ tốt hơn những trẻ không được bú mẹ.
- Giữ ấm cho trẻ khi thời tiết trở lạnh, nhất là khi đưa trẻ đi chơi ngoài trời vào buổi tối hoặc sáng sớm, ở các vị trí quan trọng như bàn chân, bàn tay, ngực, cổ, đầu.
- Ăn dặm đúng thời điểm với chế độ dinh dưỡng hợp lý.
- Cho trẻ uống nhiều nước hơn, ăn đủ chất dinh dưỡng, tăng cường rau xanh và hoa quả để tăng sức đề kháng.
- Giữ vệ sinh sạch sẽ cho trẻ, vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý.
- Cho trẻ đi tiêm chủng đầy đủ
- Không nên tiếp xúc với môi trường có khói thuốc lá và bụi, giữ nhà cửa luôn thông thoáng, sạch sẽ.
- Tránh nhiễm lạnh cho trẻ bằng cách không cho trẻ ăn uống đồ quá lạnh.
- Hạn chế đưa trẻ đến nơi đông người trong mùa dịch bệnh. Mang khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh.
- Phát hiện sớm các biểu hiện của nhiễm khuẩn hô hấp trên ở trẻ để được tư vấn bác sĩ kịp thời.
5. Bố mẹ nên làm gì khi trẻ bị viêm đường hô hấp?
Bố mẹ theo dõi trẻ, nếu trẻ có các biểu hiện: ho, hắt hơi, sổ mũi nhưng không sốt hoặc sốt nhẹ cần theo dõi trẻ. Mẹ dùng nhiệt kế để kiểm tra nhiệt độ cơ thể trẻ. Nếu trẻ có dấu hiệu ho nhiều, mệt, sốt, đặc biệt là trẻ có dấu hiệu khó thở thì cần ngay lập tức cho trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và xử lý kịp thời.
Nếu chưa kịp đưa trẻ đi khám bệnh, khi trẻ có dấu hiệu sốt cao trên 38 độ C mẹ lưu ý không mặc nhiều quần áo cho trẻ nhiều, lúc này cần mặc quần áo thoáng để dễ thoát nhiệt. Mẹ cần lau mát cho trẻ bằng cách dùng khăn nhúng vào chậu nước sạch có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ của trẻ 2 độ, lau ở trán, nách, bẹn (vài giờ 1 lần) hoặc dùng khăn ướt đắp lên trán, nách, bẹn.
Mẹ lưu ý không dùng nước lạnh để làm hạ nhiệt trẻ nhé, vì nước lạnh quá sẽ làm cản trở sự thoát nhiệt của trẻ, trẻ sẽ sốt cao hơn, nguy hiểm hơn. Nếu lau mát mà trẻ vẫn sốt trên 38 độ C mẹ có thể cho trẻ uống thuốc hạ sốt với liều phù hợp với cân nặng của trẻ.
Trong thời gian này mẹ nên cho trẻ ăn lỏng, ấm và uống đủ lượng nước cần thiết hàng ngày cho trẻ. Nếu trẻ còn bú mẹ thì cứ cho trẻ bú như bình thường hoặc tăng số lần và tăng thời gian bú mẹ lên càng tốt.
Nếu trẻ sốt vừa hoặc sốt cao mà chưa kịp cho trẻ đi bệnh viện được thì cần cho trẻ uống dung dịch ôrêzôn, mẹ pha một gói vào 200ml nước đã đun sôi, để nguội. Liều lượng uống như sau:
- Với trẻ nhũ nhi, uống 50ml/lần x 2 - 3 lần/ngày.
- Trẻ từ 2 - 6 tuổi, uống 100ml/lần x 2 - 3 lần/ngày
- Trẻ từ 6 - 12 tuổi, uống 150ml/lần x 2 - 3 lần/ngày
Nếu nhà không có ORS, có thể dùng nước cháo muối, bằng cách cho một nắm gạo (50g) với một nhúm muối (3,5g) và sáu bát nước, đun sôi cho đến khi hạt gạo nở bung ra (khoảng 15 phút), chắt ra một lít nước cháo cho trẻ uống dần dần. Lưu ý là nước cháo đã pha chỉ dùng trong ngày, tốt nhất là trong vòng 6 giờ. Trẻ dưới 2 tuổi, cho uống từng thìa, trẻ lớn, uống từng ngụm bằng cốc hoặc bát. Dùng dung dịch ORS hay nước cháo, nếu trẻ bị nôn ra, cần dừng lại, sau 5 - 10 phút cho uống tiếp.
Để bé có một sức khỏe tốt, hạn chế ốm vặt, đặc biệt trong giai đoạn giao mùa mẹ nên bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho con để con có sức đề kháng tốt mẹ nhé!